De versnelde west-Europese hittegolf trends.
Klimaatdeskundig zijn we allemaal. Tenminste iedereen ouder dan een jaar of 40 tenminste. De laatste elfstedentocht was in 1997 en werd gewonnen door Henk Angenent bij de mannen en Klasina Seinstra bij de vrouwen. Iedereen die toen een jaar of 15 of ouder was moet zich daar wel iets van herinneren.
Iedereen die tot die groep behoord moet bekennen dat we in 1997 nog geen idee hadden hoeveel ons klimaat in 2022 veranderd zou zijn. Misschien hebben sommigen nu ook nog geen idee dat de klimaatverandering al plaats heeft gevonden. Over een jaar of 20 leven de meesten van ons nog en ziet onze wereld er echt heel anders uit dan nu.
Net zoals de wereld er nu heel anders uitziet dan tijdens de laatste elfstedentocht in 1997. Alleen het grote verschil is dat er nu nog maar weinig rek zit in onze aanpassingsmogelijkheden. De airco’s staan op maximaal en wij 40+ers zijn allemaal klimaatdeskundig geworden de afgelopen decennia.
Op dit moment staat mijn camper ergens halverwege Zweden in de bergen tegen de Noorse grens aan. We staan in een berkenbos in de schaduw omdat de zuid Europese hittekoepel van de afgelopen dagen wegwaait over de zuidelijke helft van Zweden. Het voorspelt hier ook 28 graden te worden.
Weer een mooi moment om te werken aan een nieuwe blog als klimaatvluchteling. Naast allerlei populistische klimaat termen als hittekoepel, apocalyps, inferno en smogalarm las ik een publicatie op de website van Nature.com met de volgende titel:
Het onderzoek uit de publicatie laat zien dat er steeds vaker een dubbele jetstream over het noordelijk halfrond heerst in de zomer periode (zeer sterke winden op grote hoogte van west naar oost). Niet zozeer de warmere zomer periode maar vooral de vaker voorkomende dubbele in plaats van enkele jetstream is een grootschalige klimaatverandering die vaker, langdurige en intense hittegolven creëert in midden en zuid Europa.
Door allerlei oorzaken, bewijst het onderzoek, komen die dubbele jetstreams steeds vaker voor. Die snelle toename is te zien vanaf 1994. Dat kan geen toeval zijn zou je bijna denken met die laatste elfstedentocht in 1997 in het achterhoofd.
Klimaatsystemen zoals jetstreams veranderen niet zomaar. Deze systemen bepalen al duizenden jaren ons klimaat, van de ene ijstijd naar de andere ijstijd. Die luchtstromen op grote hoogte, zo’n 10.000 meter boven ons hoofd, zijn logge systemen die niet zomaar van richting veranderen of zich even opsplitsen.
Nu ben ik geen klimaat wetenschapper maar alleen al het idee dat de afgelopen hittegolf door een dergelijk log systeem wordt geïnitieerd zet mij aan het denken over de toekomst.
Vandaag bevindt ik mij op 63º noorderbreedte wat blijkbaar net genoeg is om de meest intense warmte mis te lopen. We tikken hier waarschijnlijk net even de 30 graden aan om in de avond en nacht weer af te koelen naar 12 graden. Gelukkig zijn daar dan de Zweedse meren die geduldig en talrijk zijn.
Het lezen van de publicaties in Nature hebben mij deze week geleerd dat het klimaat een weerbarstig systeem is en ingewikkelder blijkt dan het lijkt. Maar juist omdat wij ons moeten aanpassen is kennis de sleutel tot succes. Weten hoe het werkt, de ‘big picture’ overzien en afgaan op wat ik weet en niet op wat ik denk, moeten helpen om een goede keuze voor de toekomst te maken. Die 63º noorderbreedte is een nieuw geografisch baken waar ik aandacht aan moet besteden.
Zou het zo kunnen zijn dat een toekomst zonder extreme hitte boven die 63º noorderbreedte ligt?
Is het dan zo dat straks iedereen die kapitaal krachtig is zijn vakantiehuis in midden of zuid Europa inruilt voor een Zweeds optrekje? Stijgen binnenkort de huizenprijzen boven de 63º noorderbreedte explosief, terwijl de Zweedse nationale bank Riksbank zojuist zijn rentes heeft verhoogt en nu 1 op de 4 Zweedse huizen juist onder de vraagprijs wordt verkocht? Wie zal het zeggen?
Hoewel er meer is om rekening mee te houden boven de 63º noorderbreedte: in de wintermaanden gaat de zon er om 14:30 al onder en kunnen de temperaturen er gemakkelijk onder de -25ºC zakken. In de zomer blijft het ’s nachts bij een lichte schemering en is er een serieuze kans op dikke zwermen muggen tussen juni en september. Maar toch vindt ik het verleidelijk om met de gedacht te spelen om ten noorden van de 63º noorderbreedte te gaan vestigen in de toekomst.
Er is geen probleem met te weinig regen. Het water uit de grond, de meren en de rivieren kun je drinken en boven al wonen de meeste Zweden zelf in het toegankelijkere zuiden van het land. Het is er nog rustig met ruimte voor natuur en elkaar. Zou ons klimaat gelijk krijgen de komende jaren?
Voor nu lijkt het in elk geval ver genoeg naar het noorden. Het is overdag niet boven de 20 graden.
Blog op website 